Czym się charakteryzuje literatura faktu?
Literatura faktu określana mianem non-fiction to przeciwieństwo literatury pięknej. Obejmuje książki, które przedstawiają prawdziwe wydarzenia i autentycznych bohaterów. Są to przede wszystkim reportaże, dzienniki i wywiady, które często trafiają na listy światowych bestsellerów. Jakie cechy ma literatura faktu?
Główne cechy literatury faktu
Literatura faktu przedstawia wyłącznie prawdziwe wydarzenia i autentycznych bohaterów. Nie ma w niej miejsca nie tylko na fantastyczne postaci i magiczne wątki, ale i na fikcyjne wydarzenia, nawet gdy ich przebieg i opis mogą sprawiać wrażenie, że sytuacja mogła mieć miejsce. W literaturze faktu pojawiają się wyłącznie te zdarzenia, do których naprawdę doszło. Co więcej, narrator jest obiektywny i pozbawiony emocji. Powinien opisać wydarzenia i postaci zgodnie z tym, co o nich wie, a nie co o nich myśli. Nie powinien wskazywać swojego stosunku emocjonalnego do postaci i zdarzeń.
W literaturze faktu narrację można prowadzić w pierwszej lub trzeciej osobie. Narracja pierwszoosobowa jest charakterystyczna dla reportaży, do których należą m.in. słynne reportaże Ryszarda Kapuścińskiego. Narrator bierze udział w wydarzeniach i relacjonuje to, czego sam był świadkiem. Narracja trzecioosobowa z kolei polega na opisywaniu wydarzeń z perspektywy osoby, która opiera się na cudzym sprawozdaniu. W jednym tytule oba typy narracji mogą się przeplatać. W zależności od intencji autora w utworze można zastosować chronologiczną kompozycję lub dwa plany czasowe i retrospekcje.
Ciekawe reportaże o zjawiskach społecznych dla młodzieży
Książki dla młodzieży obejmują szeroki wybór reportaży, wśród których na uwagę w szczególności zasługują reportaże dotyczące bieżących problemów społecznych. Wśród nich można natrafić na interesujące pozycje na temat osób, które wylewają swoje frustracje życiowe w sieci, np. reportaże opisujące zachowania mężczyzn określających się jako „incele” i „przegrywi”. Dzięki ciekawym reportażom na ten temat młodzież i inni czytelnicy mogą poznać mechanizmy, które prowadzą do pojawiania się nietypowych schematów myślowych u części młodych mężczyzn.
Fajne książki dla młodzieży poruszają także tematykę emigracji. Opowiadają o różnych doświadczeniach z życia poza granicami Polski, a także o tęsknocie za bliskimi, którzy zostali w kraju. Reportaże o emigracji przedstawiają cienie i blaski życia na obczyźnie z punktu widzenia emigrantów, którzy zdecydowali się opuścić Polskę na zawsze lub na jakiś czas.
Literatura faktu o konfliktach zbrojnych
Pokój w Unii Europejskiej trwa od prawie 80 lat, lecz nie zmienia to faktu, że na całym świecie toczą się wojny domowe lub pomiędzy sąsiednimi krajami. Książki należące do literatury faktu często poruszają tę tematykę, by objaśnić czytelnikom genezę konfliktu, którego początki sięgają zwykle kilkudziesięciu lat wstecz. Literatura faktu to zarówno tytuły dotyczące wojny w Ukrainie i na Bałkanach, jak i opowiadające o Bliskim Wschodzie i krwawych wojnach domowych w Afryce. Reportaże o wojnach przedstawiają również ogrom nieszczęść, który spada na mieszkańców skonfliktowanych krajów i zamieszkujących tereny sporne. Młodzi czytelnicy dowiedzą się z książek, jak wygląda codzienne życie z nieustającym ryzykiem ostrzału lub w pobliżu linii frontu.
Wywiady z przedstawicielami ciekawych zawodów
Przedstawiciele różnych zawodów niekiedy zdradzają swoje sekrety i opowiadają o najciekawszych przypadkach, z którymi spotkali się w swojej karierze. Dotyczy to między innymi lekarzy, pielęgniarek czy pilotów wycieczek, którzy na co dzień zmagają się z nietypowymi zachowaniami i rozwiązują absurdalne sprawy zwracających się do nich osób. Wywiady tego typu dają nowe spojrzenie na wiele zawodów i stres związany z ich wykonywaniem. Czytelnicy mogą dowiedzieć się więcej także na temat życia sławnych postaci, o których uczyli się w szkole lub słyszeli w różnych mediach. Zyskują dzięki temu wiedzę na temat życia prywatnego noblistów, aktorów i innych osób, które są znane w Polsce lub na świecie.